Εμμανουήλ Δασκαλάκης

ΕΓΚΑΥΜΑΤΑ

Η θερμική καταστροφή του δέρματος, είτε αυτή προέρχεται από έγκαυμα, είτε από επίδραση χημικών παραγόντων, είτε από υπερβολικό ψύχος, είτε, επίσης, μετά την επίδραση ηλεκτρικού ρεύματος μπορεί να προκαλέσει σημαντικές τοπικές και συστηματικές αλλοιώσεις.

Η αντιμετώπιση ενός ασθενή που υπέστη θερμική βλάβη απαιτεί κατανόηση της παθοφυσιολογίας της βλάβης και σωστή αντιμετώπιση, όχι μόνο της τοπικής βλάβης του δέρματος, αλλά και των συνοδών προβλημάτων.Το δέρμα είναι το μεγαλύτερο όργανο του σώματος και αποτελεί ένα φραγμό στην απώλεια θερμότητας. Σε περιπτώσεις εγκαύματος ο ασθενής πρέπει να διατηρείται ζεστός, ώστε να αποφευχθεί υποθερμία. Το δέρμα αποτελεί επίσης φραγμό στην εξάτμιση υγρών από το ανθρώπινο σώμα. Ασθενείς μετά από έγκαυμα πρέπει να αναπληρώνουν με ειδικό τρόπο την απώλεια υγρών που πιθανόν να έχουν χάσει, με το μέγεθος και τον τύπο του εγκαύματός τους, ώστε να μην εμφανιστούν συστηματικές επιπλοκές.

Το δέρμα αποτελεί, τέλος, μια ασπίδα στην είσοδο μικροβίων στον οργανισμό. Έτσι, ο εγκαυματίας είναι πολύ ευαίσθητος σε λοιμώξεις. Περισσότερο από 1 εκατομμύριο εγκαύματα συμβαίνουν κάθε χρόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες από τα οποία 100 χιλιάδες, απαιτούν εισαγωγή σε ένα εξειδικευμένο κέντρο εγκαυμάτων. Κάθε χρόνο 12-15 χιλιάδες άνθρωποι πεθαίνουν από επιπλοκές απότοκες του εγκαύματος.

Τα εγκαύματα κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το βάθος τους σε:

1ου βαθμού εγκαύματα, που η βλάβη εκτείνεται μονάχα στην επιδερμίδα (ανώτατη στοιβάδα του δέρματος) με κλασικό παράδειγμα, τα ηλιακά εγκαύματα.
2ου βαθμού εγκαύματα, όπου η βλάβη εκτείνεται στις ανώτερες και μεσαίες στοιβάδες του δέρματος που συνήθως επουλώνονται εντός τριών εβδομάδων.
3ου βαθμού εγκαύματα, όπου η καταστροφή του δέρματος είναι ολική.

Οι διατατήρες δέρματος αποτελούν ιδανική λύση εφόσον υπάρχει έλλειμμα, στο τριχωτό της κεφαλής, καθώς επιτυγχάνεται ο πολλαπλασιασμός της έκτασης που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη γυμνών, από τριχοφόρους θύλακες, περιοχών.

Μετά το τέλος της διαδικασίας επιτυγχάνεται μια περισσότερο φυσιολογική εμφάνιση της προσβεβλημένης περιοχής.

Η τεχνική των διατατήρων δέρματος μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί στην αντιμετώπιση μεγάλης έκτασης ουλών στο πρόσωπο, στο λαιμό, στον κορμό, στα άνω και κάτω άκρα.

Η αντιμετώπιση εγκαυμάτων σε ορισμένες περιοχές του σώματος, ανεξάρτητα από το μέγεθος αυτών, απαιτεί ιδιαίτερες τεχνικές, ώστε να αποφευχθούν λειτουργικές ανωμαλίες. Οι περιοχές αυτές είναι τα άκρα, η περιοχή του προσώπου και τα γεννητικά όργανα. Η σωστή αντιμετώπιση του εγκαύματος στην οξεία φάση αυτού με τη χρήση ουσιών που απομακρύνουν τον κίνδυνο επιμόλυνσης της εγκαυματικής περιοχής, την αφαίρεση των νεκρωμένων ιστών και την κάλυψη εάν χρειαστεί των εγκαυματικών περιοχών με δερματικά μοσχεύματα, αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην επίτευξη του καλύτερου δυνατού αισθητικού και λειτουργικού αποτελέσματος. Η αντιμετώπιση των μετεγκαυματικών ουλών σε δεύτερο στάδιο μπορεί να απαιτεί τη χρήση μοσχευμάτων δέρματος, κρημνών ( δέρμα, λίπος ή και μύες από γειτονικές υγιείς περιοχές του σώματος μεταφέρονται στις περιοχές του εγκαύματος), καθώς επίσης τη χρήση ειδικών συσκευών, όπως είναι οι διατατήρες δέρματος.

Με τη βοήθεια αυτών των επεμβάσεων, οι οποίες γίνονται σταδιακά και μπορεί να είναι περισσότερες από μια, καθώς και με τη χρήση ειδικών επιθεμάτων σιλικόνης και πιεστικών επιδέσμων, υπάρχει δυνατότητα να βελτιωθεί σημαντικά η επιφάνεια του σώματος που υπέστη έγκαυμα, τόσο από αισθητική, όσο και από λειτουργική άποψη. Σημαντικό ρόλο παίζει αφενός η άψογη συνεργασία μεταξύ ιατρού και ασθενή, και αφετέρου η κατανόηση του του προσδωκόμενου αποτελέσματος, σε ικανοποιητικό βαθμό από τον πάσχοντα, ώστε να υπάρχουν ρεαλιστικές προσδοκίες.